با گسترش تجارت الکترونیک و افزایش تمایل مصرف‌کنندگان به خرید آنلاین، روش‌های پرداخت نوآورانه‌ای برای تسهیل فرآیند خرید معرفی شده‌اند. یکی از این روش‌ها، مدل “الان خرید کن، بعدا پرداخت کن” (BNPL) است. این روش به مصرف‌کنندگان امکان می‌دهد تا بدون پرداخت فوری، کالاها و خدمات موردنیاز خود را تهیه کرده و هزینه آن را در قالب اقساط پرداخت کنند. BNPL در سال‌های اخیر به دلیل انعطاف‌پذیری و سهولت استفاده، محبوبیت بالایی به دست آورده و بسیاری از کسب‌وکارها و فروشندگان آنلاین از آن بهره می‌برند.
فدکس اعتباری یکی از جذاب‌ترین نمونه‌های این روش در ایران است که با ارائه اعتبار اولیه ۱۰۰ میلیون تومانی و قابلیت افزایش سقف اعتبار تا ۱ میلیارد تومان، گزینه‌ای ایده‌آل برای مدیریت مالی هوشمندانه محسوب می‌شود. این روش پرداخت به کاربران کمک می‌کند تا از خدمات متنوع باشگاه سبک زندگی فدکس بهره‌مند شده و پرداخت‌های خود را به‌صورت منعطف مدیریت کنند.
با عضویت در باشگاه سبک زندگی فدکس، به هر عضو ۱۰۰ میلیون تومان اعتبار اولیه داده می شود که می‌تواند از آن برای بهره‌مندی از خدمات متنوع باشگاه استفاده کند. یکی از مزایای اصلی این اعتبار، امکان پرداخت اقساطی آسان است؛ به این معنا که هزینه‌های مربوط به خدمات به‌صورت ماهانه و در اقساط منظم پرداخت می‌شود که فشار مالی را کاهش داده و مدیریت هزینه‌ها را ساده‌تر می‌کند. علاوه بر این، اعضایی که اقساط خود را به‌موقع پرداخت کنند، می‌توانند اعتبار خود را مجدداً شارژ کرده و حتی آن را تا سقف ۱ میلیارد تومان افزایش دهند. این اعتبار کاربرد گسترده‌ای دارد و برای دسترسی به طیف وسیعی از خدمات باشگاه سبک زندگی فدکس قابل استفاده است، به این ترتیب اعضا می‌توانند از امکانات متنوع باشگاه بدون دغدغه مالی بهره‌مند شوند.
در این مقاله، به بررسی مزایا و معایب BNPL برای مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها می‌پردازیم.
مزایای BNPL
برای مصرف‌کنندگان
- دسترسی راحت به خرید: مشتریان می‌توانند بدون نیاز به پرداخت کامل، محصولات موردنظر خود را تهیه کنند.
- تسهیل مدیریت مالی: این روش امکان برنامه‌ریزی بهتر هزینه‌ها را برای خریداران فراهم می‌کند.
- بدون نیاز به کارت اعتباری: برخلاف وام‌های سنتی و کارت‌های اعتباری، معمولاً بدون بررسی اعتبار اولیه ارائه می‌شود.
- بدون بهره یا کارمزد پایین: در برخی موارد، خریداران نیازی به پرداخت بهره ندارند، مشروط بر اینکه اقساط را به‌موقع پرداخت کنند.
- انعطاف‌پذیری در پرداخت: این روش معمولاً گزینه‌های متعددی برای زمان‌بندی پرداخت ارائه می‌دهد که به مشتریان کمک می‌کند برنامه‌ریزی مالی بهتری داشته باشند.
- بهبود تجربه خرید: امکان پرداخت در آینده باعث کاهش استرس مالی در لحظه خرید شده و فرآیند خرید را برای مشتریان لذت‌بخش‌تر می‌کند.
- دسترسی به کالاهای گران‌قیمت‌تر: برخی از مشتریان که توانایی پرداخت کامل قیمت یک محصول را ندارند، می‌توانند از طریق BNPL به کالاهای باارزش‌تری دسترسی پیدا کنند.
برای کسب‌وکارها
- افزایش فروش و نرخ تبدیل: امکان خرید بدون پرداخت فوری، مشتریان را ترغیب می‌کند تا خریدهای بیشتری انجام دهند.
- افزایش میانگین ارزش سبد خرید: مشتریان معمولاً خریدهای گران‌تری را انتخاب می‌کنند.
- رقابت‌پذیری بالاتر: ارائه BNPL می‌تواند برند را جذاب‌تر کرده و از رقبا متمایز کند.
- افزایش وفاداری مشتریان: ارائه گزینه‌های پرداخت انعطاف‌پذیر باعث ایجاد حس وفاداری در مشتریان می‌شود و احتمال خریدهای بعدی آن‌ها را افزایش می‌دهد.
- کاهش موانع خرید: مشتریانی که ممکن است در تصمیم‌گیری خرید مردد باشند، با استفاده از BNPL تمایل بیشتری به تکمیل خرید خواهند داشت.
معایب BNPL
برای مصرف‌کنندگان
- ریسک بدهی بالا: برخی افراد ممکن است بیش از توان مالی خود خرید کنند و در بازپرداخت دچار مشکل شوند.
- هزینه‌های پنهان و جریمه‌ها: در صورت تأخیر در پرداخت، هزینه‌های اضافی اعمال می‌شود.
- تأثیر منفی بر امتیاز اعتباری: عدم پرداخت به‌موقع می‌تواند به سابقه مالی آسیب بزند.
- افزایش هزینه‌های مالی در بلندمدت: پرداخت‌های مکرر و اقساط متعدد ممکن است در نهایت هزینه بیشتری برای مصرف‌کنندگان ایجاد کند.
- عدم شفافیت در شرایط و ضوابط: برخی ارائه‌دهندگان BNPL ممکن است اطلاعات کاملی در مورد نرخ بهره، هزینه‌های اضافی و شرایط پرداخت ارائه ندهند.
- تأثیر بر عادت‌های خرید ناپایدار: خریدهای فوری و بدون تأمل می‌توانند باعث ایجاد مشکلات مالی در بلندمدت شوند.
برای کسب‌وکارها
- وابستگی به ارائه‌دهندگان خدمات BNPL: کسب‌وکارها برای پردازش پرداخت‌ها به شرکت‌های ثالث وابسته می‌شوند.
- کارمزد بالا: شرکت‌های ارائه‌دهنده BNPL معمولاً درصدی از فروش را به‌عنوان کارمزد دریافت می‌کنند.
- ریسک نکول پرداخت‌ها: در برخی موارد، مشتریان ممکن است نتوانند اقساط خود را بپردازند که این امر مشکلات مالی ایجاد می‌کند.
- پیچیدگی در مدیریت مالی: اضافه شدن یک روش پرداخت جدید به سیستم‌های کسب‌وکار می‌تواند نیازمند مدیریت دقیق‌تر و هزینه‌های اجرایی بیشتر باشد.
- مشکلات قانونی و نظارتی: برخی کشورها و نهادهای مالی مقررات سخت‌گیرانه‌ای برای BNPL وضع کرده‌اند که ممکن است روی عملکرد کسب‌وکارها تأثیر بگذارد.
مدل “خرید کن، بعدا پرداخت کن” مزایا و معایب خود را دارد و تصمیم‌گیری درباره استفاده از آن به نیازهای مصرف‌کنندگان و استراتژی‌های کسب‌وکارها بستگی دارد. کسب‌وکارها باید با بررسی دقیق شرایط و انتخاب ارائه‌دهندگان مناسب، از مزایای BNPL بهره ببرند، درحالی‌که مصرف‌کنندگان نیز باید با دقت در مدیریت هزینه‌های خود، از این ابزار مالی به‌درستی استفاده کنند.
